درحالی که همچنان درگیریها میان ترکیه و امریکا، دو متحد ناتو بر سر خرید سامانه دفاع موشکی اس-۴۰۰ از روسیه در جریان است، دولت دونالد ترامپ خیز برداشته تا یکی دیگر از مشتریان این سامانه را مجاب کند از خیر خرید آن بگذرد.
به گزارش وب‌سایت ایندیا تایمز، دولت امریکا تأیید کرده که در نظر دارد به هند پیشنهاد بدهد که برای ارتقای سطح تسلیحات نظامیاش از این کشور جنگندهها و سیستمهای دفاع موشکی هماهنگ با آنها را بخرد. امریکا اعلام کرد که این پیشنهاد را پس از حمله تروریستی اخیری که منجر به کشته شدن ۴۰ سرباز هندی شده، مطرح کرده است. پیش از هند، امریکا بارها تلاش کرد با درخواست و سپس با تهدید ترکیه را از تحویل گرفتن سامانه موشکی روسی منصرف کند. ترامپ صراحتاً خطاب به همتای ترکی خود گفت باید میان سامانه اس-۴۰۰ و جنگندههای اف ۳۵ یکی را انتخاب کند.
سامانه دفاع موشکی اس-۴۰۰ روسیه در سراسر جهان طرفداران متعددی دارد. به‌رغم مخالفتهای سرسختانه امریکا و تهدیدهای تحریم تاکنون دست‌کم ۱۳ کشور ابراز تمایل کردهاند که این سامانه را در اختیار بگیرند. براساس گزارش منابع آگاه، عربستان، مصر، ویتنام، قطر، مراکش، کره جنوبی و عراق با مقامهای روسی رایزنی کردهاند تا شاید بتوانند قراردادی به امضا برسانند که این سامانه را تحویل بگیرند. ترکیه، هند و بلاروس پیش از این، این قرارداد را نوشتهاند و در انتظار تحویل آن هستند. چین، الجزایر و بلاروس سه کشوری هستند که روسیه این سامانه را به آنها تحویل داده است. این سامانه هم اکنون در پایگاه های روسیه در سوریه نیز مستقر است.
به گزارش ایران آنلاین، سایمون ویزمن، محقق ارشد مؤسسه تحقیقاتی صلح بین‌المللی استکهلم اعتقاد دارد، سامانه موشکی اس-۴۰۰ یکی از پیشرفته‌ترین سامانه‌های دفاعی‌ای است که با تسلیحات جنگی غرب برابری می‌کند. او در این باره می‌گوید: «رادارها و سنسورهای این سامانه، مانند موشک‌هایش نواحی گسترده‌ای را پوشش می‌دهند، رادار آن دست‌کم ۶۰۰ کیلومتر را تحت پوشش خود قرار می‌دهد و موشک‌هایش قابلیت این را دارند که تا ۴۰۰ کیلومتر دورتر پرتاب شوند. به همین دلیل این سامانه قابلیت این را دارد که ۱۰۰ هدف را به‌طور مشخص و دقیق مورد حمله قرار دهد.» از دیگر مزایای این سامانه موشکی این است که نصب و راه‌اندازی آن ساده و متحرک است و در چند دقیقه می‌توان آن را نصب و فعال کرد و حرکت داد. چارلز فارستر، تحلیلگر ارشد صنعت دفاعی به شبکه خبری الجزیره گفت که حتی اگر خط و نشانهای امریکا علیه کشورهای خریدار اس-۴۰۰ واقعی هم نباشد، بدون شک در اختیار گرفتن این سامانه میتواند در روابط دیپلماتیک میان آنها مسائلی را ایجاد کند. او در این باره افزود: «خرید چنین اسلحه تکنولوژیک حساسی میتواند در عرصه سیاست و روابط با امریکا مشکلاتی را ایجاد کند. امریکا در تلاش است روسیه را منزوی کند؛ این طرح پس از ماجراهای اوکراین مطرح شد.»
برای امریکا چنین خریدی بیشتر از یک تهدید نظامی محسوب میشود. این به معنای افزایش مداخله روسیه در درگیریهای جهان در جهت منافع خود و برخلاف منافع امریکا است. از سوی دیگر امریکا خوب میداند که روسیه با فروش این سامانه چه نقدینگی زیادی را وارد کشورش می‌کند. فارستر افزود: «امریکا میخواهد در سطح جهانی واکنشهای دیپلماتیک خود را نسبت به کشورهایی که نظم جهانی را به چالش میکشند، تقویت کند اما افزایش نفوذ روسیه مانع از تحقق این رؤیا میشود.»
به گزارش سیانبیسی، با وجود روابط استراتژیکی که میان امریکا، هند و ترکیه وجود دارد و به‌رغم تهدیدات و هشدارهای ترامپ، چرا باز هم این دو کشور خواستار خرید اس-۴۰۰ هستند؟ اگر از جذابیتهای سامانه اس-۴۰۰ و قابلیتهای مهمی که دارد چشمپوشی کنیم، دلایل سیاسی انگیزه خرید آنها هستند. هند تمایل ندارد با خرید تسلیحات نظامی از یک کشور به آن وابسته شود. بنابراین برای این کشور مهم است که هم مشتری تسلیحات روسیه باشد و هم مشتری بازار امریکا. فناوری تسلیحاتی مشترک یکی دیگر از انگیزههای هند برای خرید این سامانه از روسیه است. برخلاف امریکا که هیچ علاقهای به آن ندارد روسیه از فروختن تسلیحاتی که خود از آن استفاده می‌کند ابایی ندارد. البته هنوز مشخص نیست روسیه چرا و تا کجا به این روند ادامه می‌دهد. آنچه مشخص است، مسکو فعلاً هم از لحاظ مالی و هم از لحاظ سیاسی از فروش اس-۴۰۰ بهره میگیرد. در حالی که هنوز حواشیها بر سر خرید و فروش سامانه اس-۴۰۰ داغ است، وزیر دفاع روسیه با ابراز خوشحالی و رضایت از همکاری میان ترکیه و روسیه گفت که این کشور مایل است بزودی مذاکرات بر سر فروش جنگندههای سو- ۵۷ آغاز شود.
فرحناز دهقی