ایران با ظرفیتی نزدیک به ۱۴۰ هزار مگاوات برای تولید برق از انرژیهای تجدید پذیر، بهشتی برای نصب این نوع نیروگاه در جهان است.
با وجود اینکه ایران یکی از کشورهای مستعد برای نصب نیروگاههای تجدید پذیر به ویژه از نوع خورشیدی و بادی است، اما تاکنون فقط ۹۰۰ مگاوات از این نوع نیروگاه در کشور نصب شده است رقمی که در مقابل ظرفیت ۱۴۰ هزار مگاواتی قابل نصب بسیار ناچیز به نظر میرسد.
در این روزهای سرد پاییزی که مصرف گاز در کشور بسیار افزایش یافته تولید برق به دلیل تامین نشدن سوخت نیروگاهها با کمبود مواجه شده است دلیل آن هم اولویت بخش خانگی برای تامین گاز است بنا براین، چون سوخت نیروگاهها از گاز تامین میشود وقتی مصرف گاز در بخش خانگی افزایش پیدا میکند وزارت نفت سهم سوخت نیروگاهها را کاهش میدهد که این به معنای افزایش احتمال بروز خاموشیها است.
غلامرضا رخشانی مهر معاون امور توزیع شرکت توانیر با اشاره به اعمال خاموشی در بزرگراهها میگوید:خاموشیها با تعدیل چراغهای معابر بصورت یک درمیان انجام شده و روشناییها در بزرگ راهها به حداقل خواهد رسید.
طبق برنامه ششم توسعه دولت مکلف شده است سهم انرژیهای تجدید پذیر و پاک را باسرمایه گذاری بخش خصوصی داخلی و خارجی تا پایان سال ۱۴۰۰ به ۵ درصد از ظرفیت برق کشور برساند؛ موضوعی که تاکنون فقط یک درصدش محقق شده است.
اکبر ادیب فر عضو هیئت رئیسه انجمن انرژیهای تجدید پذیر با اشاره به محقق نشدن برنامه ششم توسعه و مغفول ماندن این نوع انرژی درسبد انرژیهای کشور میگوید: دولت خرید تضمینی ۲۰ ساله را برای سرمایه گذاران پیشنهاد کرد که این طرح سبب جذب سرمایه گذاران زیادی به این عرصه شد، اما در دو تا سه سال اخیر به دلیل پرداخت نشدن به موقع مبالغ خرید تضمینی، توسعه این نوع نیروگاهها در کشور کند شد.
از مجموع ۸۵ هزارمگاوات نیروگاه حرارتی نصب شده در کشور در تابستان امسال فقط ۵۳ هزار مگاوات برق تولید شد این میزان در مقابل بیش از ۶۵ هزار مگاوات تقاضایی که برای برق وجود داشت خاموشیهای تابستان را رقم زد و این درحالی است این کمبود تولید در زمستان نیز به دلیل تامین نشدن گاز ادامه دارد.
محمود کمانی رئیس سازمان انرژیهای تجدید پذیر و بهره وری انرژی ایران گفت: واقعیت این است که حتی در کشوری مانند ایران با ظرفیت بالای منابع گازی نیز ما در تولید برق با مشکل مواجه شدیم بنابر این توسعه آتی را نمیتوانیم صرفا بر مبنای نیروگاههای فسیلی ادامه بدهیم.
نصب یک نیروگاه خورشیدی که بدون سوخت قادر به تولید برق است کمتر از یکسال طول میکشدالبته نگهداری آن بسیار ساده است و هیچ آلایندگی نیز ندارد با این وجود این صنعت چند سالی است که برای سرمایه گذاران دیگر جذابیتی ندارد.
آقای امیری یکی از سرمایه گذاران انرژیهای تجدید پذیر میگوید: سال ۹۶ قیمت خرید تضمینی برق ۴۹۰ تومان بود که با توجه به قیمت ارز در آن زمان هر کیلووات ساعت برق تجدید پذیر ۱۱ سنت خریداری میشد که قیمت مناسبی بود، اما هم اکنون این رقم به ۲ سنت رسیده که پروژه را از توجیه اقتصادی خارج کرده است.
آقای عباسی سرمایه گذار دیگری نیز میگوید: در سال ۹۸ تولید کنندگان برق از انرژی تجدید پذیر فقط توانستند ۵۰ درصد ازدرآمد خود را از دولت دریافت کنند و این رقم در سال ۹۹ به ۲۷ درصد کاهش یافت.
طبق قانون سازمان انرژیهای تجدید پذیر و بهره وری ایران (ساتبا) مکلف است هرکیلووات ساعت برق خورشیدی را ۷۶۵ تومان و برق بادی را ۶۵۵ تومان خریداری کند و هزینه آن را نیز از محل سوخت صرفه جویی شده پرداخت کند این درحالی است که از زمان تصویب این قانون تاکنون فقط بدهی انباشته ایجاد شده است.
رئیس سازمان انرژیهای تجدید پذیر و بهره وری انرژی ایران میگوید: سرمایه گذارانی که تاکنون برق تولید کردند حدود ۴ هزار میلیارد تومان از ساتبا طلب کار هستند که از نظر مصوبات دولتی باید تعیین تکلیف شوند که پس از آن، ما این گروه را به دولت معرفی میکنیم تا بتوانند مطالبات خود را از سوخت صرفه جویی شده دریافت کنند.
به هرحال همه موارد درحالی که جهان گامهای بسیار بلند و محکمی به سمت توسعه انرژی های تجدید پذیر برداشته است سرمایه گذاران ایرانی با موانعی بزرگ بر سر راه توسعه این نوع انرژیهای روبه رو هستند.