کتابهای درسی دانشآموزان در گذشته و قبل از طرح الکترونیکی شدن خرید کتب درسی به دو روش در اختیار محصلان قرار میگرفت؛ در آن دوره کتابهای دبستانیها و فنیوحرفهای و کاردانش از طریق مدارس در اولین روز مهر و کتابهای دوره راهنمایی و دبیرستان از طریق کتابفروشیهای مجاز در شهریور هر سال توزیع میشد.
در این روش، مشخص بود که خانوادههای دارای فرزند دبستانی و کاردانش و فنیوحرفهای در زمان ثبتنام فرزندشان، هزینه کتاب درسی را پرداخت میکردند البته اگر خانواده در تابستان محل زندگی و تحصیل فرزندش را تغییر میداد، هزینه کتاب از مدرسه اول گرفته و تحویل مدرسه دوم میشد.
چندی بعد طرح خرید الکترونیکی کتاب درسی دوره ابتدایی مطرح شد؛ در این طرح یا مدرسه به مانند گذشته وجوه کتاب درسی را از دانشآموزان میگرفت و به صورت گروهی ثبتنام خرید کتاب را در سامانه انجام میداد و یا اینکه والدین شخصاً اقدام به ثبتنام کتاب درسی میکردند.
امسال و برای سال تحصیلی ۹۹ـ۹۸، ثبت سفارش و توزیع کتاب های درسی دورههای تحصیلی ابتدایی و متوسطه دوم (نظری، فنیوحرفهای و کاردانش) و کتابهای درسی تکمیلی دوره اول متوسطه ویژه استعدادهای درخشان از طریق سامانه www.irtextbook.ir یا www.irtextbook.com صورت گرفت و فقط کتابهای پایههای هفتم، هشتم و نهم از طریق کتابفروشیهای مجاز توزیع شد.
ولی اکنون در شرایطی که ۱۶ روز از مهر میگذرد اما هنوز برخی دانشآموزان کتاب ندارند و این موضوع نگرانیهایی را نیز برای خانوادهها به وجود آورده است.
بهرغم آنکه علی باقرزاده معاون سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی اظهار کرد: «مشکلی از بابت کسری چاپ نیست و تقریباً ۲ درصد بیش از تعداد دانشآموزان کتاب چاپ کردیم» اما دانشآموزان در برخی مناطق کتابهای درسی خود را نگرفته یا به طور کامل دریافت نکردند.
برخی دانشآموزان دوره دبیرستان هم در حال حاضر با این مشکل کمبود یک یا تعدادی از کتابهای خود مواجه هستند؛ برخی دانشآموزان نیز برای خرید کتاب درسی در هفته اول مهر ثبتنام کردند اما هنوز کتابهای خود را دریافت نکردند.
برخی دانشآموزان هم کتاب درسی را در زمان مقرر ثبتنام کردند اما به دلیل جابجایی مدرسه و عدم اصلاح خرید، کتاب درسی فرزند را دریافت نکردند.
علی باقرزاده معاون سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی توضیح داد: «در دوره ابتدایی هم تقریباً در هیچ استان و شهرستانی با مشکل مواجه نیستیم چون تمام افرادی که در سامانه سناد ثبتنام کردند برایشان ثبت سفارش شده است و روز به روز هم فرایند ثبتنام و ارسال کتاب را کنترل میکردیم».
وی اضافه کرد: «مشکل اصلی برای کتابهای پایه دهم اتفاق افتاده است که بعضاً در انتخاب رشته با مسأله مواجه بودند و قائدتاً تا در سناد ثبتنام نکنند، نمیدانیم که چقدر کتاب باید به مدارس بفرستیم».
باقرزاده با تأکید بر اینکه مشکل کسری کتاب نداریم، افزود: «در بعضی از مناطق، ثبتنام دانشآموزان دیر اتفاق افتاد و در روزهای اول و دوم مهر هم ثبتنام داشتیم که آنجا ممکن است کتاب با تأخیر رسیده باشد».
وی درباره کتاب مدیریت خانواده و سبک زندگی پسران و دختران، اضافه کرد: «کتاب مدیریت خانواده و سبک زندگی پسران و دختران بازنگری کلی شد و اواخر شهریور برای چاپ رفت که این کتاب یک مقدار با تأخیر به دست دانشآموزان میرسد».
«طبق اعلام دفتر نظارت بر نشر و توزیع مواد آموزشی، ملاک توزیع کتاب درسی ثبتنام دانشآموز توسط مدرسه در سامانه سناد و سپس ثبت سفارش کتاب درسی (سفارش گروهی یا فردی) در سامانه فروش و توزیع مواد آموزشی است.
اگر دانشآموزی به هر دلیل موفق به دریافت کتاب درسی نشده است باید فرآیند زیر را پیگیری کند:
۱- مراجعه به مدرسه برای ثبتنام
۲- ثبت نام در سامانه سناد توسط مدرسه
۳- ثبت نام در سامانه فروش و توزیع مواد آموزشی (یاد آورمی شود در صورتی که کتاب درسی برای دانش آموز، در سامانه ثبت نام شده باشد و پایه یا رشته تحصیلی و یا محل تحصیل وی تغییر کرده باشد، ضرورت دارد اصلاح سفارش انجام پذیرد تا صدور حواله از منطقه به مدرسه امکان پذیر شود).
۴- ارسال کتاب از منطقه به مدرسه
۵- تحویل کتاب به دانش آموز از طریق مدرسه
مدیران مدارس موظف هستند تمامی دانشآموزان حاضر در مدرسه را در سناد ثبتنام نمایند (مدرسه نباید دانشآموز ثبتنام نشده، در سناد داشته باشد)، همچنین تعداد دانشآموزان بدون سفارش کتاب درسی هر مدرسه در سامانه فروش و توزیع مواد آموزشی باید صفر باشد.
مدارس باید وضعیت کتاب درسی هر یک از دانش آموزان مدرسه را کنترل نمایند و در صورت نیاز سریعاً نسبت به ثبت نام کتاب درسی در سامانه فروش و توزیع مواد آموزشی اقدام و جهت دریافت کتاب درسی جامانده ها از منطقه پیگیری نمایند.